从满文文献看三仙女传说的演变
一、三仙女传说的原本
关于满族起源的三仙女传说,在清代很多文献中都有记载。据《天聪九年档》记载,后金天聪八年十二月(时届1635年1月),梅勒章京霸奇兰奉命率军征讨黑龙江地方,至天聪九年五月,征服了黑龙江一带呼尔哈部,其中一个被招降的名叫穆克希克的人讲述了这样一个故事:
teremudan i cooha de dahabufi ɡajiha muksike ɡebunɡɡe niyalma alame.minimafa ama jalan halame bukūrialin i dade bulhoriomode banjiha.menibade bithe danɡse akū,julɡeibanjiha be ulan ulan iɡisureme jihenɡɡe,tere bulhori omode abkai ilan sarɡan jui enɡɡūlen jenɡɡūlen fekūlen ebišeme jifi,enduri saksaha benjihe fulɡiyan tubihe be fiyanɡɡū sarɡan jui fekūlen bahafi anɡɡade ašufi bilɡade dosifi beye de ofi bukuri yunɡšun be banjiha,terei hūncihin manju ɡurun inu. [1]
那次出兵招降人中有名叫穆克希克的人告称:“我父祖世代居于布库里山下布尔瑚里湖。我处没有文字档册,过去的事情全靠世代相传。此布尔瑚里湖曾有三仙女恩古伦、正古伦、佛库伦,她们前来沐浴,一神鹊衔来朱果,最小的女儿佛库伦得到后,含于口中,吞到腹内,遂有身孕,生布库里雍顺。其亲谊即是满洲部。”
这个传说虽然简略,但揭示了满族始祖源流,应该是最原始的传说。它通过一个被降服者之口,讲述了“满洲”部族的起源,神化了满族的先世,给满族的祖先戴上了神圣的光环。这个看似简单的故事既见于字记载,就给后来的满族统治者编写满族发祥史提供了宝贵的资料。
二、三仙女传说的最早完整本
目前见到最早的完整的三仙女传说,源自中国第一历史档案馆保存的满文《国史院档》。松村润将有关三仙女传说的档案收录在其专著《清太祖实录研究》一书中,使诸多读者得以览其原貌。满文《国史院档》不同于后来其他版本的三仙女传说,它是用旧满文写成的,虽然有一些词语已经有了圈点,但总体来说,还是属于满文改革之前的作品。这件档案没有明确的时间记录,经松村润的考证,应形成于崇德元年(1636)四月之后,最晚不会超出崇德一朝。
为了能准确地理解内容,进行对比,我们将满文《国史院档》中的三仙女传说用新满文进行了拉丁字母转写:
jušen ɡurun i ilan halainiyalma. ɡurun de ejen tere sorin temšeme.inenɡɡi dari becendure afandurebe.abkai han safi.ere facuhūn jušen ɡurun de emu enduribe unɡɡifi. ɡurun iehe facuhūn be ɡemu ilibume etefi. ɡurun de ejen ofi banjikini seme ɡūnifi.emu enduri be saksahai beye obufi takūrafi unɡɡime.musei ilan sarɡan jui bukūri alin i dade bisire bulhūri omode ebišeme ɡenehebi.ere fulɡiyan tubihebe ɡamafi.fiyanɡɡū sarɡan juietukude sindafi jio seme tacibufiunɡɡihe.tere endurisaksahaibeye ofi.tere fulɡiyan tubihebe saifi ɡamafi.fiyanɡɡū sarɡan jui etukude sindaha.ilan sarɡan juse omoi mukeci tucifi.etuku etuki sere de fiyanɡɡū sarɡan jui etukui dele fulɡiyan tubihe be bahafi hendume.ere ai bihe absi saikan seme hendufi.etuku eture de ɡūwa bade sindaci hairame ini anɡɡade ašufi etuku etuki serede.ašuka tubihe bilɡade šuwe dosika.tere tubihe bilɡade dosikamanɡɡi.beye kušun ofiwesihun ɡenekiseciojorakū ofi.juwe eyun de hendume. ɡeɡemini beye wesihun ɡeneki seci ojorakū kušun ohobi.bi adarame tutara seme henduhe manɡɡi.juwe eyun hendumemuse linɡdan okto jeke.bucere kooli akūkai.si ume joboro.sinde emu fulin ofi.sini beye kušun ohobi dere.beye weihuken ohomanɡɡi.jai amala jio seme hendufi.juwe eyun wesihun ɡenehe.tere abkai fulinɡɡaienduri fayanɡɡa be kūbulibufi.jušen niyalma beye banjibuha.tere jui inenɡɡibiya jalufi.banjire erin de banjiha.tere jui abkai fulinɡɡaibanjibuha jui ofi.aniya ɡoidahakū amban oho.tereci juiamban ohomanɡɡi.eme jui de tacibume hendume.simbe jušen ɡurun de ɡenefi banjikini seme abka fulinɡɡai banjibuha.jui si jušen ɡurun de ɡenefi banji.jušen ɡurun i niyalma.simbe ainaha niyalma.sini ama eme we. ɡebu hala ai seme fonjiha de bukūrialin i dade bulhūriomoi dalin de banjihaminiɡebu bukūri yonɡšon.mini hala abka ciwasika aisin ɡioro.minde ama akū.mini eme abkai ilan sarɡan jui bihe.eyunɡɡe sarɡan juiɡebu enɡɡulen.jacin sarɡan juiɡebu jenɡɡulen.ilaci sarɡan juiɡebu fekulen fekulen de banjihanɡɡe bi inu bi abkai derɡi enduri bihe.mini fayanɡɡa be.abkai han fulɡiyan tubihe obufi emu enduri be saksahai beye obufi takūrafi unɡɡifi.bi banjiha seme uttu hendu seme tacibufi.weihu baifi bufi hendume.si ere weihude tefiɡene ɡurun bisire bade isinahamanɡɡi.muke ɡaijara doɡon de juɡūn bi.tere doɡon i juɡūn be sahade.dalinde akūnu.tubade ɡurun bi seme jui de tacibufi unɡɡihe.abkai fulinɡɡai banjiha jui bukūri yonɡšon.weihude tefi ɡenehei ɡurun i tubade isinafi.muke ɡaijara doɡon i juɡūn be sabufi birai dalinde tucifi.burha be bukdafi suiha be sujafimulan arafi.mulan i dele tefi bisirede.emu niyalma mukeɡaname ɡenefi.tere jui be safi ferɡume tuwafi.amasi jifiɡurun de ejen tere sorin temšeme becenure bade ɡenefihendume.suwe ubade becendurebe naka.museimuke ɡaijara doɡon de dembei hojo sain emu haha jui jifi.suihai sujame.burhai bukdame mulan arafi tehebi.tere juimusei ere jušen ɡurun i niyalma waka.abkai niyalma aise seme alaha manɡɡi.tere becendure bade isaha ɡeren niyalma ɡemu tuwaname ɡenefi.tuwaci hojo sain mujanɡɡa.tere tuwanaha ɡeren niyalma fonjime.si ainaha niyalma.wei jui sini hala ai. ɡebu we seme fonjiha.bukūri yonɡšon inde ini emei tacibuha ɡisun be ɡemu wacihiyame alaha manɡɡi.tere ɡeren niyalma hendume.ere jui be yafahan ɡamara jui waka seme ɡisurefi.juwe niyalmai ɡala be ishun joolame jafafiɡalai dele tebufi boo de ɡamafi.ilan halai niyalma acafi hebdeme.muse ɡurun de ejen ojoro sorin temšere be nakaki.erebe tukiyefi.musei ɡurun de beile obuki.musei non beri ɡeɡe be.ede sarɡan buki seme ɡisurefi.sarɡan bufi ceni ɡeren i dele terebe ejen obuha. [2]
我们将此段满文译为汉文:
诸申国三姓地方的人,为了国主的位子,每天争来斗去,天帝看到这种情况,想派一位天神到那里去制止混乱,当那里的国主。于是让一个天神变成了喜鹊的模样,让他带上红果,去布库里山下的布尔瑚里湖,我们三位仙女洗澡的地方,放在那位最小的仙女的衣服上回来。那位神仙变成了喜鹊,口里叼着那枚红果,放在了小仙女的衣服上。三位仙女从湖中出来,正要穿衣服,小仙女看到了衣服上的红果,说道:“这是什么东西?多好看啊!”在穿衣服时,想把红果放在别处,因心中喜欢,就放在口中,就在要穿衣服的时候,口中的红果一下子掉进了喉咙里,于是她就有了身孕,不能回到天上去了。她对两位姐姐说:“姐姐,我有了身孕,不能回到天上了。没办法,只得留下来了。”两位姐姐说:“我们都服过丹药,没有死的道理,你不要担心。你有福份,有了身孕,等身子轻了后再回来。”两位姐姐先回到了天上。那位天神把自己的魂灵变成了诸申人的身体,到了日子后出生了。因为是应天而生的孩子,没几年就长大了。孩子长大后,母亲告诉他说:“你是上天为了让你去诸申国而生的,孩子你到诸申国去吧。诸申国的人要是问你是什么人,父母是谁,姓什么叫什么的话,你就告诉他们说生在布库里山下的布尔瑚里湖边,名字叫布库里雍顺,姓天生的爱新觉罗,没有父亲,母亲是三位仙女之一。三仙女中老大的名字叫恩古伦,老二叫正古伦,老三是佛库伦。是佛库伦生的我。我也是天神,天帝将我的魂灵变成了一枚红果,把另外一位天神变成了喜鹊,把红果送来,于是就有了我。你就这样告诉他们。”小仙女找来了一只小船交给他,说:“你坐上这只小船,到了有人的地方,在取水的渡口有路,看到渡口的路时,你就上岸,那里有人。”上天之子布库里雍顺坐船前行,到了那个地方,看到了渡口的路,于是上了岸,折柳枝蒿草做成一个小凳子坐在上面。这时有个人前来取水,看到了这情景,惊奇地打量着孩子,然后回到人们争斗国主的地方,说:“你们不要再争斗了,在我们取水的地方来了一个非常俊俏的男孩,折柳枝蒿草做成一个小凳子坐在那里。那个孩子不是我们诸申国的人,好象是个天神吧!”聚在一起争斗的人们都前去一看,果真是俊俏无比。前去观看的人们问道:“你是什么人?谁的孩子,姓什么叫什么?”布库里雍顺把母亲教给他的话都告诉给了他们。众人道:“这孩子不是应该步行的人啊!”两个人双手交叉而握,让孩子坐在上面,把他带回家。三姓的人一同商议道:“我们不要再争国主的位子了,就推举他当我们的贝勒吧。把我们的妹妹伯利格格嫁给他当妻子。”于是就把伯利给他当了妻子,拥立他为众人之主。
这个版本是最早的完整的三仙女传说,而且从语言风格和叙述的顺序来看,口语化风格十分显著,民间故事的口述叙事特点也很鲜明。和后来的《满洲实录》中的三仙女传说对比,从内容上看已经是一个完整的故事了。
三、三仙女传说的完善
官修的《满洲实录》《太祖武皇帝实录》《满洲源流考》《太祖高皇帝本纪》以及《太祖高皇帝实录》等文献中都有三仙女传说的记载,详略不一。除了《太祖武皇帝实录》以外,这些文献都是用满汉两种文字记录的。通过比较看出,它们都以《天聪九年档》记载为基础,对有关满族起源的三仙女传说进行了加工、润色。我们以乾隆四十四年(1779)重新绘写的满蒙汉三体文《满洲实录》汉文本为例:
满洲源流。满洲原起于长白山东北布库哩山下一泊,名布勒瑚里。初,天降三仙女浴于泊,长名恩古伦,次名正古伦,三名佛库伦。浴毕上岸,有神鹊衔一朱果置佛库伦衣上,色甚鲜妍,佛库伦爱之,不忍释手,遂衔口中。甫著衣,其果入腹中,即感而成孕,告二姊曰:吾觉腹重,不能同升,奈何?二姊曰:吾等曾服丹药,谅无死理。此乃天意,俟尔身轻上升未晚,遂别去。佛库伦后生一男,生而能言,倏尔长成。母告子曰:天生汝,实令汝以定乱国。可往彼处,将所生缘由一一详说。乃与一舟,顺水去即其地也。言讫忽不见。其子乘舟顺流而下,至于人居之处,登岸,折柳条为坐具,似椅形,独踞其上。彼时长白山东南鄂谟辉鄂多理内有三姓争为雄长,终日互相杀伤。适一人来取水,见其子举止奇异,相貌非常。回至争斗之处告众曰:汝等无争,我于取水处遇一奇男子,非凡人也,想天不虚生此人,盍往观之。三姓人闻言罢战,同众往观。及见,果非常人。异而诘之,答曰:我乃天女佛库伦所生,爱新觉罗也,名布库哩雍顺。天降我定汝等之乱。因将母所嘱之言详告之。众皆惊异,曰:此人不可使之徒行。遂相插手为舆,拥捧而回。三姓人息争,共奉布库哩雍顺为主,以百里女妻之,其国定号满洲,乃其始祖也。
汉文版本清代文献关于三仙女传说的记载基本一致,只是个别字词略有出入,如“佛库伦”写作“佛古伦”、“三姓人”写作“三酋长”、“布库里雍顺”写作“布库里英雄”等。然而认真研读其对应的满文部分,比对满汉两种文字的三仙女传说,发现《满洲实录》的满文部分比汉文部分要生动很多,并且与其他文献中的满文传说都有不同。(《太祖高皇帝实录》《太祖高皇帝本纪》《满洲源流考》中的三仙女传说的满文附于文后)
笔者认为这个传说在乾隆四十四年重绘本《满洲实录》满文本中得到了最大完善。
manju ɡurun i da ,ɡolmin šanɡɡiyan alin i šun dekdere erɡi bukūri ɡebunɡɡe alin,bulhūri ɡebunɡɡe omoci tucike,tere bukūrialin idade bisire bulhūriomo de abkaisarɡan juienɡɡulen,jenɡɡulen,fekulen ilan nofi ebišeme jifimuke ci tucifi etuku etuki sere de,fiyanɡɡū sarɡan jui etukui dele enduri saksaha i sindaha fulɡiyan tubihe be bahafi na de sindaci hairame anɡɡa de ašufi etuku eture de,ašuka tubihe bilha de šuwe dosifi,ɡaitaiandande beye de ofi,wesihun ɡeneci ojorakū hendume,minibeye kušun ohobi,adarame tutara sehemanɡɡi,juwe eyun hendume,muse linɡdan okto jekebihe,bucere kooli akū,sinde fulinɡɡa bifi kušun ohobidere,beye weihuken ohomanɡɡi,jio seme hendufiɡenehe,fekulen tereci uthaihaha jui banjiha,abka i fulinɡɡai banjibuha jui ofi.uthaiɡisurembi,ɡoidaha akū ambakan oho manɡɡi,eme hendume,jui simbe abka facuhūn ɡurun be dasame banjikini seme banjibuhabi,si ɡenefi facuhūn ɡurun be dasame toktobume banji seme hendufi,abka i fulinɡɡai banjibuha turɡun be ɡiyan ɡiyan i tacibufi,weihu bufi,ere bira be wasime ɡene sefi,eme uthai abka de wesike,tereci tere juiweihu de tefi eyen be dahame wasime ɡenehei,muke juwere doɡon de isinafidalin de akūnafi,burha be bukdafi,suiha be sujafimulan arafimulan idele tefi bisire de tere fonde tere bai ilan halai niyalma ɡurun de ejen ojoro be temšenume inenɡɡi dari becendume afandume bisirede,emu niyalmamuke ɡaname ɡenefi,tere jui be sabufi ferɡuweme tuwafi,amasi jifi becendure bade isaha ɡeren i baru alame suwe becendure be naka,musei muke ɡanara doɡon de dembei ferɡuwecuke fulinɡɡa banjiha emu haha jui jifi tehebi seme alahamanɡɡi,becendure bade isaha ɡeren niyalma ɡemu ɡenefi tuwaci yala ferɡuwecuke fulinɡɡa juimujanɡɡa,ɡeren ɡemu ferɡuweme fonjime,endurinɡɡe jui si ainaha niyalma,tere jui ini emei tacibuha ɡisun i sonɡkoi alame,bi abkai enduri bihe,bukūri alin i dade bisire bulhūri omo de abkai sarɡan jui enɡɡulen,jenɡɡulen,fekulen ilan nofi ebišeme jihe bihe,abkai han suweni facuhūn be safiɡurun be toktobukini sememini beye be fulɡiyan tubihe obufi emu enduri be saksaha i beye ubaliyambufi fulɡiyan tubihe be ɡamafi,bulhūri omo de ebišeme ɡenehe,fiyanɡɡū sarɡan jui etuku de sindafi jio seme takūrafi,tere endurisaksaha fulɡiyan tubihe be saifiɡajifi fiyanɡɡū sarɡan juietukui dele sindafi,fiyanɡɡū sarɡan jui muke ci tucifi etuku etuki serede,tere tubihe be bahafi na de sindaci hairame anɡɡa de ašufi,bilha de dosifibibanjiha,minieme abkai sarɡan jui,ɡebu fekulen,mini hala abka ciwasika aisin ɡioro,ɡebu bukūri yonɡšun seme alaha manɡɡi,ɡeren ɡemu ferɡuweme ere jui be yafahan ɡamara juiwaka seme,juwe niyalmaiɡala be ishunde joolame jafafiɡalaidele tebufiboo de ɡamafi,ilan halai niyalma acafi hebdeme,muse ɡurun de ejen ojoro be temšerenɡɡe nakaki.ere jui be tukiyefimuseiɡurun de beile obufi beriɡeɡe be sarɡan buki seme ɡisurefi,uthai beri ɡebunɡɡe sarɡan jui be sarɡan bufi ɡurun de beile obuha,bukūri yonɡšun šanɡɡiyan alian išun dekdere erɡi omohoiɡebunɡɡe biɡan iodoliɡebunɡɡe hecen de tefi facuhūn be toktobufiɡurun iɡebu bemanju sehe teremanju ɡurun i damafa inu. ①
我们将此段满文重译为汉文:
满洲源流。在长白山的东面有个布库里山,布尔瑚哩湖由此而出。三位仙女恩固伦、正固伦、佛库伦来到布库里山下的布尔瑚哩湖沐浴,浴毕,正欲更衣,发现喜鹊将一红果放置于小仙女佛库伦的衣服上,甚是喜爱,不忍放在地上,就衔在口中,一不小心,红果直从口中进入腹内,突然间有了身孕,因此不能飞回天庭。她说:“我已经有了身孕,只得留下了。”她的两个姐姐说:“我们服用了丹药,断无死去的道理。你有福分,有了身孕,等生下孩子后,再回来吧。”说完飞上天走了。佛库伦生下一子,因是上天赐给的孩子,生下后就能说话,不久就长大成人了。他的母亲对他说:“孩子,你是为平定天下的混乱而生下来的,你去平定那些混乱的地方吧。”并把前后的原由一一地告诉了他,给了他一只小船,让他顺着河流而下,母亲回到天上去了。这个孩子坐在小船上,顺流而下,到渡口上岸,折柳枝篙草做成椅子,坐在上面。那时,三姓部落的人们成天为争夺首领而争斗。一个人正在取水,看到了这个孩子,心中称奇,跑回到争斗的地方,向众人说道:“你们不要再争斗了,在我们取水的渡口处,有一个天生异相的孩子。”争斗的人们前去,惊奇地向他问道:“神一样的孩子,你是什么人啊?”那个孩子将母亲教给他的话告诉大家:“我原本是一个天神。在布库里山下的布尔瑚哩湖里,三个仙女恩固伦、正固伦、佛库伦前来沐浴。天帝见你们这地方混乱纷争,让我来平息你们的争斗。把我变成一个红果,将另外一个天神变成了喜鹊,让他衔红果放到那个在布尔瑚哩湖沐浴的小仙女佛库伦的衣服上,之后回来。那只神鹊口衔红果,将红果放在小仙女的衣服上。小仙女浴毕上岸,要穿衣服时,看到了红果,满心喜欢,不忍心放在地上,就衔在口里,红果滑落到腹中,于是就生了我。我的母亲是天女,名字叫佛库伦,我是天生的爱新觉罗,名字叫布库里雍顺。”说完后,众人都感觉到惊奇,说:“不能让这个孩子走路。”其中的两个人双手交叉,让这个孩子坐在上面回去了。三姓之人商议道:“我们停止争夺首领吧,让这个孩子当我们的贝勒,把伯利姑娘给他为妻。”把名字叫伯利的姑娘给他当妻子,并让他当了三姓部落的贝勒。布库里雍顺住在长白山东部鄂谟辉这个地方的鄂多理城,他平息了纷争,建立了满洲部。他是满洲部的始祖。
四、比较分析
《天聪九年档》的三仙女传说很简单,只形成了故事的框架,而《国史院档》《满洲实录》中的内容要丰富得多。以下是笔者对《天聪九年档》与《国史院档》《满洲实录》中的三仙女传说所作的比较。
第一,满族起源地点逐渐明确。在《天聪九年档》中,招降者穆克希克只说了布尔瑚里湖有三仙女沐浴;《国史院档》《满洲实录》则非常明确地指出沐浴地点如“布库里山下的布尔瑚里湖”、“长白山东北布库哩山下一泊名布勒瑚里。”关于满族的起源地,清史学界的看法各异,但都是通过三仙女传说中记述的地名加以考证而得出的结论,毫不夸张地说,三仙女传说为考证满族发源地提供了原始依据。
第二,人物情节愈加丰富。相对于《天聪九年档》中的简单描述,《国史院档》《满洲实录》中的三仙女传说故事情节生动,内容也更加丰富。如《国史院档》三仙女传说开篇增加了天帝欲派天神制止诸申国三姓地方混乱的情节。至于三仙女在湖中沐浴直至小仙女佛库伦生子这一段中,《国史院档》《满洲实录》都增加了对话和对神鹊的动作描写,以及对三仙女心理活动的描写,使整个传说变得活灵活现。而在原有传说基础上增加的三姓人息争,拥戴布库里雍顺为王的内容,也使整个传说变得完整,更具可信度。
第三,神化程度加深。经过丰富和润色的三仙女传说更具神话色彩。尤其是在《国史院档》和《满洲实录》的满文部分中,布库里雍顺来到三姓地区对三姓人讲述自己身世的时候说:“我原本是一个天神……把我变成一个红果,将另外一个天神变成了喜鹊,让他衔红果放到那个在布尔瑚里湖沐浴的小仙女佛库伦的衣服上,之后回来。”这一段是汉文本的三仙女传说以及其他几个满文本中不曾有的,也因此让这个传说更显神奇。在一步步演变的过程中,这个传说的内容不断丰富,人物形象逐渐丰满,情节愈加生动,神化程度也有所加深。“生而能言,倏尔长成”,“举止奇异,相貌非常”,“我乃天女佛库伦所生”,“天降我定汝等之乱”,“我于取水处遇一奇男子,非凡人也,想天不虚生此人”,都说明了这个男孩的出现是上天的安排。我们认为,这个传说最重要的一句话就是“母告子:天生汝,实令汝以定乱国”。如果说对这个天生子的其他描述是为了让族人相信满族的起源是神的旨意,那么这句话更加重了神秘色彩和威慑力。布库里雍顺的母亲本身就是天上的仙女,再经她的口说出她的孩子的出世是天的安排,这双重的肯定使人无法否定这个事实:他们的祖先具有这样非凡的身世出生,一定不是凡人可以驾驭的。统治者借此迅速有效地掌控人心,加强满族内部团结,达到巩固政权的目的,这才是正史推崇三仙女传说的根本原因。而在《天聪九年档》三仙女传说基础上增加的布库里雍顺自水路顺流来到三姓地区,在完全没有遭到三姓人抵抗的情况下轻而易举地接收此地,并被拥立为国主的情节,很显然是统治者独具匠心的改造。这个情节被编入三仙女传说,使得这个传说更具神话色彩,对清朝统治者而言更具有现实意义。
清太祖努尔哈赤建立后金,为了顺利地统一女真各部及向明朝发起挑战,借助这个传说把自己的行动说成顺应天意,从舆论上引导人民顺应天意接受他的统治。满族的统治者对先世起源传说不断的修订,目的在于借这个传说神化满族的祖先,用它来肯定祖先的高贵身份,并借此来宣扬君权神授的思想。
附:具有代表性的其余三个满文本三仙女传说
1.《太祖高皇帝实录》中的三仙女传说
ujui debtelin sahahūn honin aniya ci niowanɡɡiyan bonio aniya de isinahabi
halan aisin ɡioro ɡebu nurɡaci nenehe jalan ɡolmin šanɡɡiyan alin ci hūturi be deribuhebi ɡolmin šanɡɡiyan alin den juwe tanɡɡū ba funceme šurdeme minɡɡan ba funceme bi,alin i arbun colɡoropi saikan ferɡuwecuke sukdun borhome isahabi alin i ninɡɡude tamun ɡebunɡɡe omo bi šurdeme jakūnju ba sekiyen šumin eyen amba yalu hūntunɡ aihu sere ilan ɡiyanɡ nimuke tucikebi yalu ɡiyanɡ alin i julerɡi ci tucifi wasihūn eyefi liyoo dunɡ ni julerɡimederi de dosikabi,hūntunɡ ɡiyanɡ,alin i amarɡi ci tucifi amasi eyefi,amarɡimederi de dosikabi,aihu ɡiyanɡ,wesihun eyefi derɡi mederi de dosikabi,ere ilan ɡiyanɡ de ferɡuwecuke sukdun borhofi tucike boobai tana ɡenɡɡiyen nicuhe,jalan dewesihulebuhebialin ininɡɡuiedun manɡɡa,ba šahūrun saikan moo ferɡuwecuke okto,erin de acabume banjimbi,juwari erin oho manɡɡi šurdeme alin i ɡurɡu ɡemu ɡenefi bimbi,ere alin i šun dekdere erɡi bukūri ɡebunɡɡe alin i dade bulhūri ɡebunɡɡe omo bi ulame jihenɡɡe abkai sarɡan jui enɡɡulen jenɡɡulen fekūlen ilan nofi ebišeme jifi,muke ci tucifietuku etukiserede fiyanɡɡū sarɡan juietukuidele endurisaksaha isindaha julɡiyan tubihe be bahafi,na de sindaci hairame anɡɡa de ašufi etuku eture de ašuka tubihe bilha de šuwe dosifiɡaitai andande beyede ofi hendume,mini beye ɡušun wesihun ɡeneci ojorakū ohobi,adarame tutara sejemanɡɡi,juwe eyun hendume museibeye enduribe dahame jobošoro ba akū,sinde abkaisalɡabun bifiɡušun ohobi dere beyeweihuken oho manɡɡi jio seme hendufiɡenehe ɡoidahakū fekulen haha jui banjiha,abkai fulinɡɡai banjibuha jui ofi uthai ɡisurembi banin ɡiru ferɡuwecuke ambakan ohomanɡɡi eme fulɡiyan tubihe be unɡɡefi beyede oho turɡun be ɡetukeleme alafihendume jui sinihala aisin ɡioro ɡebu bukūri yonɡšun simbe abka facukūn ɡurun be dasame banjikini seme banjibuhabisiɡenefidasame toktobume banjiere biraieyen bewasime ɡenefi,ilinaha ba uthai inu sefiweihu bufi,eme uthai abka de wesike,tere juiweihu de tefi,eyen be dahame wasime ɡeneheimuke juwere doɡon de isinafi dalin de akūnafi,burɡa be bukdafi suiha be sujamemulan arafi,mulan i dele tefibisire de tere fonde tere ba i ilan hala i niyalma,ɡurun de ejen ojoro be temšendume,inenɡɡidari becendume toktorakū bisire de emu niyalmamuke ɡaname ɡenefi sabufi ferɡuweme tuwafi,amasi jifiɡeren i baru alame suwe becendure be naka,museimuke ɡanara doɡon de,dembeiwerɡuwecuke fulinɡɡa banjiha emu haha jui jifi tehebi,ɡunici abaka ere niyalma be baibi banjibuhakūbi seme alahamanɡɡi,ɡeren niyalma ɡemu ɡenefi tuwaci,yala ferɡuwecuke fulinɡɡa juimujanɡɡa,ɡemu ferɡuweme fonjime endurinɡɡe jui si ainaha niyalma seme funjihamanɡɡi,jabume biabkai sarɡan jui fekulen de banjihanɡɡeminihala abka ciwasika aisin ɡioro ɡebu bukūri yonɡšn,abkaminbe suweni facuhūn be toktobukini seme banjibuhabi sehemanɡɡi,ɡeren ɡemu ferɡuweme,abkai salɡabuha endurinɡɡe niyalma kai,erebe yafahan ɡamara juiwaka seme,juwe niyalma ɡala be ishunde joolame jafafi ɡalai dele tebufi boode ɡamafi,ilan hala i niyalma acafi hebdeme muse ɡurun de ejen ojoro be temšerenɡɡe naɡaki,ere juibe tukiyefimuseiɡurun de ejen obufiberiɡeɡe be sarɡan bukiseme ɡisurefi,uthaiberiɡebunɡɡe sarɡan juibe sarɡan bufi,ɡurun de beile obuha,bukūriyonɡšun šanɡɡiyan alin išun dekdere erɡiomohoiɡebunɡɡe biɡan iodoliɡebunɡɡe hecen de tefi,facuhūn be toktobufi,ɡurun iɡebu bemanju sehe teremanju ɡurun idamafa inu ududu jalan ohomanɡɡi,amala banjire juse omosi,ɡurun irɡen be jobobure jakade,ɡurun irɡen ɡemu ubašafi,tehe odolihecen be kafiafafi,bukūri yonɡšun iuksunmukūn be nunɡnere de erei enen fanca ɡebunɡɡe jui tucifi šahun biɡan be burlame ɡenere be batai coohai niyalma amcara de,emu enduri saksaha deyeme jifi,fanca i ujui dele doha amcara coohai niyalma saksaha doha be ɡoro sabufi,mukdehen aise seme ɡemu amasibederehe,fanca ɡuwefibeyebe somime banjiha tuttu ofi,amaɡa jalan i juse omosi,ɡemu saksaha i karmaha be ɡūnime tarɡame warkū bihe,erei enen.①
2.《太祖高皇帝本纪》中的三仙女传说
hūwanɡdi i hala aisin ɡioro,ɡebu nurhacinenehe jalan ɡolmin šanyan alin cihūturibe deribuhebi.sukdun be tuwame bahanara niyalma i henduhenɡɡe ubade endurinɡɡe niyalma tucifiɡeren ɡurun be dahabumbi sehe bihe.alin išun dekdere erɡialin idade bulhūriɡebunɡɡe omo biɡeli tamun omo sembi.ulame jihenɡɡe abkai sarɡan jui enɡkulen jenɡkulen fenɡkulen ilan nofi,omode ebišeme jifi,ebišeme wajiha manɡɡi enduri saksaha,fulɡiyan tubihe be saifi fiyanɡɡū sarɡan jui ietukuininɡɡude sindaha be fiyanɡɡo sarɡan juihairame anɡɡa de ašufi,etuku eture de šuwe bilha de dosifi,uthaibeyede ofiɡoidahakū emu haha juibanjiha banjimsaka uthaiɡisureme bahanambi,eme turɡun be alame hendume abka simbe facuhūn ɡurun be dasakini seme banjibuhabi sidasame toktobufibanjiere biraieyen bewasime ɡene ilinaha ba uthai inu sefi,weihu bufi,eme abka de wesike,tereciweihu de tefiwasime ɡenehemuke ɡanara doɡon de isinafi dalin de akūnafi,burha be bukdame,suiha be sujamemulan arafi,terei dele tefi bisirede tere fonde ilan halai niyalma,ɡurun de ejen ojoro be demšeme inenɡɡidari afandume bihebi,emu nehujimuke ɡaname ɡenefi,sabufi ferɡuweme tuwaha,amasi bedereme jifi,ɡeren ibaru alamemuke ɡanara doɡon de dembei ferɡuwecuke banjiha emu fulinɡɡa haha jui tehebi sehemanɡɡi,ɡeren ɡemu tuwanafi ferɡuweme fonjire de jabume,bi abkai sarɡan jui fenɡkulen de banjihanɡɡe,minihala abka ciwasika aisin ɡioro ɡebu bukūriyonɡšun abkaminbe suweni facuhūn be toktobukini seme banjihabi,ɡeren ɡemu ferɡuweme abkai hesebuhe endurinɡɡe niyalma kai sefi,juwe niyalma ɡala be joolame jafafiɡala i dele tebufiɡamafi ilan halaiɡurun de ejen obuha bukūri yonɡšun ɡolmin šanyan alin išun dekdere erɡi omohoi biɡan i odoli hoton de tefi facuhūn be toktobufi ɡurun i ɡebu be manju sehe wanɡ ni doro ereci deribuhebi.②
3.《满洲源流考》中的三仙女传说
ɡolmin šanyan alin den ici juwe tanɡɡu ba funceme šurdemen minɡɡan ba funceme bi,alin i arbun colɡoropi saikan,ba na i ferɡuwecuke sukdun borhome isahabi,alin i ninɡɡude tamun ɡebunɡɡe omo bi šurdeme jakūnju ba sekiyen šumin eyen amba,yalu hūntonɡ aihu sere ilan ula tucikebi.abkai sarɡan jui ilan enduriɡeɡe abka ciwasinjifiomo de ebisehe,aifinicienduri sasaha ašuha tubihe be sindafi,ainame nunɡɡefi uthai beyede bihe anɡɡai alame ɡebu hala bufi,aja uthai abkai baru wesime ɡenehe.alin i šun dekdere erɡide bukūriɡebunɡɡe alin bi,alin i da de bulhūriɡebunɡɡe omo bi,ulame jihenɡɡe ilan abkai sarɡan jui,eyunɡɡe enɡɡulen,jacinɡɡe jenɡɡulen,fiyanɡɡū fekulen omo de ebišehe de fiyanɡɡū sarɡan jui ietukui dele enduri saksaha i sindaha fulɡiyan tubihe be fiyanɡɡū sarɡan jui anɡɡa de ašufišuwe hefeli de dosire jakade,tereci beyede oho,ɡoidahakū emu haha jui banjiha,banjime jaka,uthai ɡisureme bahanambi banin ɡiru ferɡuwecuke,ambakan oho manɡɡi,eme fulɡiyan tubihe be nunɡɡehe turɡun be alafi ɡeli sini hala aisin ɡioro,ɡebu bukūri yonɡšun seme weihu bufi tebufi eme uthai abkai baru wesime ɡenehe emu muke ɡanara niyalma sabufi,ede ferɡuweme tuwafiɡeren de alaha emɡiɡala be joolame.jafafi tebume ɡamafi,ejen obume ɡurun be salibuha,ilan halai facuhūn be toktobufi ibedeme odoliɡebunɡɡe hecen de tenehe ilibuha ɡurun i ɡebu bemanju seme tukiyefi icemleme.
ten be ilibufi fukjin doro neihe.abkai fulinɡɡai juiweihu de tefi eyen be dahame wasime ɡenehei,muke senara doɡon de isinafi,burɡan be bukdafi suiha be sujamemulan arafi tob seme tehe tubade ilan halainiyalma,ɡurun de ejen ojoro be temšendume,inenɡɡidari becendume afandure de emu niyalma muke ɡanara doɡon demuke ɡaname ɡenefi sabufiwerɡuweme amasi jifiɡeren i baru hendome suwe becendure be naka,museimuke ɡanara doɡon de dembei werɡuwecuke fulinɡɡai banjiha emu niyalma jifi tehe,ɡūnici abka ere niyalma be baibi banjibuhakūbi seme alaha manɡɡi,ɡeren ɡemu ɡenefi tuwaci ferɡuweme aibici jihe seme fonjiha de jabume,bi abkai sarɡan jui de banjiha abkai fulinɡɡai jui suweni ubai facuhūn be toktobume jihe sefiɡeliɡebu hala be alaha manɡɡi ɡeren niyalma hendume,ere abkai salɡabuha endurinɡɡe niyalma kai yafahalabuci ojorakū seme,juwe niyalma ɡala be ishun joolame jafafiɡalai dele tebufi bode okdome ɡamaha ilan halai niyalma acafi hebdeme hendume,ere niyalma be tukiyefimusei ɡurun de ejen obuki sefi,uthai sarɡan jui beli be sarɡan obume bufi beile obuha manɡɡi,facuhūrahanɡɡe teni toktoho tereci ɡolmin šanyan alin išun dekdare erɡiodoliɡebunɡɡe hecen de tefiɡurun coro bemanju sehe,ere uthai fukjin doro neihe deribun ɡurun ibithe be kimcici,man jeo sere herɡen be dacimanju seme hūlambihe,museiɡurun derɡierɡici doro be toktobumemukdake ci ebsi aniyadariwarɡi dzanɡ ci danšk tukiyeme wesimbure de,ɡemu manjusiri amba hūwanɡdi seme tukiyehebi,te nikan herɡen deman jeo seme arahanɡɡe cohome jeo sere herɡen i jurɡan be ba iɡebu de haci seme teodenjeme baitalahai tetele an i tuttu sonɡkolohobi. ①
参考文献:
[1]旧满洲档[M].台北:故宫博物院,1969:4241-4242.
[2]松村润.清太祖实录研究[M].东京:东京大学出版会,2001:附录2A-5B.
Evolution of Three Fairy Maidens’Legendary from Manchu Documents
Abstract:“The Three Fairy Maidens’Legendary”is not only a folk story,but also an ideology and culture tool Manchu governor used tomake his country independent and united.The first“Three Fairy Maidens’Legendary”had been seen in the ninth year’s Tiancong Manchu Document,therefore“manju i yargiyan kooli,taidzu goronggo enduringge huwangdi i yargiyan kooli,taidzu goronggo enduringge huwangdi da hergen i bithe”,and textual research of Manchu’s Origin all recorded this legendary.Although slightly different in contents,the content and detail of Manchu must be paid much attention.
Key words:“The Three Fairy Maidens’Legendary”;Manchu document;Manchu
中图分类号:K206
文献标志码:A
文章编号:1000-7873(2012)01-0049-08
收稿日期:2011-09-15
免责声明:本网站是公益网站,一部分文章、图片、视频来源于其它媒介,文章内容属于原作者的观点表达,不一定代表本网站观点。本网站不承担任何法律责任。如有任何侵犯个人权益和版权问题,请联系我们及时删除!
相关文章
-
10-12卢然:兴京知事沈国冕就禁烟问题与日本人的交锋
-
10-04卢然:从一张珍贵的抚顺“私贴”看东北现代金融之艰难起步
-
10-02日本在满铁附属地的鸦片贩毒罪行
-
10-01明末女真在辽宁地区兴修的城寨及发展特点
-
09-28清前期费英东族人物事迹考
-
09-26赵广庆:抚顺历史的守望者
-
09-26满族形成之我见
-
09-24实录“隐讳”与档案“钩沉”:努尔哈赤征乌拉布占泰